Jan Willem Erisman: Waarom Boeren een Helder Perspectief Nodig Hebben voor een Duurzame Toekomst

In zijn recente opiniestuk in de Volkskrant legt professor Jan Willem Erisman uit dat de huidige benadering van landbouwtransitie niet volstaat om de noodzakelijke milieu- en klimaatdoelen te halen. Hij benadrukt dat zonder een concreet en realistisch toekomstperspectief voor boeren de transitie niet succesvol kan zijn.

Boeren moeten een perspectief krijgen waarin ze niet alleen kunnen overleven, maar ook een duurzame bijdrage kunnen leveren aan de samenleving. Zonder dit perspectief dreigen veel boeren, zelfs degenen die altijd netjes het beleid hebben gevolgd, in de knel te komen. Het gebrek aan duidelijke keuzes en consistent beleid maakt de situatie alleen maar nijpender.

Erisman wijst op de belangrijke rol van langetermijnbeleid dat niet alleen gericht is op milieumaatregelen, maar ook oog heeft voor de economische en sociale bestaanszekerheid van boeren. Hij verwijst daarbij naar verschillende recente rapporten die deze noodzaak onderstrepen. Het advies van de Strategic Dialogue on Agriculture and Food aan de Europese Commissie concludeert bijvoorbeeld dat het huidige landbouwmodel niet langer houdbaar is en dat een fundamentele verandering nodig is. Dit advies dient als input voor het toekomstige landbouw- en voedselbeleid van de EU.

Daarnaast noemt hij het rapport van het Nationaal Klimaat Platform, getiteld Een duurzame basis voor bestaanszekerheid van boeren en tuinders, waarin bestaanszekerheid van de boer als cruciaal wordt gezien. Ook het rapport Boeren in een veranderend klimaat van de Wetenschappelijke Klimaatraad speelt hierin een belangrijke rol, omdat het pleit voor een breed en samenhangend perspectief dat niet alleen gericht is op milieudoelen, maar ook op vertrouwen en stabiliteit in de sector.

Erisman onderstreept dat de sleutel tot succes ligt in een integrale aanpak. Dat betekent dat zowel milieu- en klimaatdoelen als sociaaleconomische aspecten in samenhang moeten worden aangepakt. Boeren moeten daarbij niet alleen als probleem worden gezien, maar ook als onderdeel van de oplossing. Zonder duidelijke beleidskeuzes en een langetermijnvisie blijft de sector vastzitten in onzekerheid, wat niet alleen schadelijk is voor boeren, maar ook voor het behalen van nationale en internationale milieudoelstellingen.

Volgens Erisman vraagt de landbouwtransitie om leiderschap, vertrouwen en samenwerking tussen overheden, boeren en maatschappelijke organisaties, met als doel een toekomst waarin landbouw en natuur in balans zijn.