SLN Pleit voor Evenwichtiger Stikstofbeleid: Minder Focus op Modellen, Meer op Realiteit

Disclaimer: Stikstofinfo.net werkt met het middenveld en vele experts aan een eigen concept plan, dit artikel is geen weergave van de ideeën van stikstofinfo.net.

De Stichting Samenleving, Landbouw en Natuur (SLN) heeft een kritische brief gestuurd aan minister Wiersma, waarin zij pleiten voor een meer gebalanceerde aanpak van stikstofbeleid. SLN stelt dat het huidige beleid te rigide is, onevenredig zwaar op de landbouw drukt en te veel leunt op betwiste modellen zoals AERIUS en Kritische Depositie Waarden (KDW). In plaats daarvan pleiten zij voor intensieve monitoring, meer aandacht voor andere ecologische factoren en een democratischer proces waarin boeren en natuurbeheerders gelijkwaardig deelnemen.

Kernpunten van Kritiek

SLN wijst op de volgende problemen binnen het huidige stikstofbeleid:

• Onrealistisch strenge vergunningseisen: Hoewel de landbouw haar ammoniakuitstoot de afgelopen 30 jaar met 70% heeft verlaagd, blijft de regelgeving gebaseerd op theoretische rekenmodellen die de werkelijke impact onvoldoende weerspiegelen.
• Te enge focus op stikstof: Andere milieufactoren zoals waterhuishouding, klimaatverandering en vegetatiebeheer krijgen onvoldoende aandacht, terwijl deze essentieel zijn voor een gezond natuurbeheer.
• Ongelijke lastenverdeling: De landbouw wordt disproportioneel aangepakt, terwijl industriële en buitenlandse stikstofbronnen relatief buiten schot blijven. SLN benadrukt de noodzaak om ammoniak (uit de landbouw) en NOx (uit verkeer en industrie) los van elkaar te behandelen, zodat er geen “pollution switch” ontstaat waarbij boeren opdraaien voor andermans uitstoot.
• Uitbreiding van Natura 2000-gebieden: Voorstellen om bufferzones van 200 meter tot enkele kilometers rondom beschermde natuurgebieden in te stellen, zouden in Overijssel bijvoorbeeld 18.000 hectare extra natuurgebied creëren, wat leidt tot de gedwongen sluiting van honderden boerenbedrijven.

Beleidsvoorstellen

SLN presenteert concrete alternatieven om het stikstofbeleid eerlijker en effectiever te maken:

1. Afstandsregels & Monitoring:
   • In plaats van vergunningseisen gebaseerd op AERIUS en KDW, pleit SLN voor intensieve monitoring van natuurgebieden.
   • Bufferzones kunnen agrarisch beheerd worden met langlopende contracten en eerlijke compensatie voor boeren.
2. Regionale aanpak & sectorconvenanten:
   • SLN verzet zich tegen het opdelen van Nederland in meerdere regio’s met verschillende stikstofnormen, wat tot willekeur leidt.
   • In plaats daarvan zou reductie alleen afgedwongen moeten worden binnen 250 meter van stikstofgevoelige habitats.
3. Verbeterde evaluatie van Natura 2000-beleid:
   • SLN stelt voor om natuurbeheer te beoordelen op basis van de afgelopen 30 jaar en transparanter en wetenschappelijk verantwoord te maken.
   • Als achteruitgang van natuur wordt vastgesteld, moeten alle relevante drukfactoren worden geanalyseerd, niet alleen stikstof.
4. Duurzaam landbouwbeleid en innovatie:
   • Innovaties zoals emissiearme stallen en betere mestverwerking moeten gestimuleerd worden in plaats van gedwongen krimp.
   • Agrarisch natuurbeheer moet een volwaardig alternatief zijn voor het opkopen van boerenbedrijven.

Conclusie

SLN roept op tot een realistischer, wetenschappelijk onderbouwd en democratisch stikstofbeleid. De organisatie benadrukt dat natuurbeheer niet alleen over stikstof gaat, maar om een bredere aanpak waarin landbouw, natuur en economie in balans blijven. Ze willen graag bijdragen aan een beleid dat haalbaar, effectief en eerlijk is voor alle betrokken partijen.