Samenvatting van de Kamerbrief LVVN over de rekenkundige ondergrens (20 februari 2025)

Achtergrond:

De brief is een reactie op Kamervragen over de voortgang van de zogeheten rekenkundige ondergrens voor stikstofdepositie. Het kabinet werkt aan het invoeren van een ondergrens van 1 mol/ha/jaar (zie ook Motie Holman c.s., waarmee zeer kleine stikstofbijdragen van projecten niet meer worden meegeteld bij vergunningverlening. Het RIVM heeft via NOS inmiddels al een eerste reactie gegeven.

Huidige status:

• Er is nu een sterke wetenschappelijke onderbouwing voor de ondergrens van 1 mol/ha/jaar, opgesteld door professor Arthur Petersen.
• Een wetenschappelijke peerreview bevestigt dat dit expertoordeel breed wordt gedragen, al is er geen volledige consensus.
• De ondergrens is gebaseerd op de meetdetectielimiet **: bijdragen onder 1 mol/ha/jaar zijn niet met voldoende zekerheid toe te schrijven aan een specifieke bron.

Voorgestelde vervolgstappen:

• Het kabinet bereidt een adviesaanvraag voor aan de Raad van State om te toetsen of de ondergrens juridisch houdbaar is.
• Na een positief advies kan de ondergrens worden ingevoerd, waarschijnlijk binnen enkele maanden.
• Het expertoordeel en de peerreviews worden pas openbaar na het advies van de Raad van State, om juridische risico’s te voorkomen.

Juridische context:

• De ondergrens betekent niet dat de depositie onder 1 mol verdwijnt, maar deze wordt niet meer toegerekend aan individuele projecten.
• De overheid blijft verantwoordelijk voor het terugdringen van de totale stikstofdepositie (stikstofdeken).
• Een onzorgvuldige invoering kan leiden tot juridische problemen, vergelijkbaar met de PAS-melderssituatie.

Impact:

• De ondergrens biedt ruimte voor kleinere projecten, zoals woningbouw en agrarische bedrijven, maar kan lokaal nog steeds zorgen voor natuurbelasting.
• Regionale beheersmaatregelen zijn nodig om ongewenste lokale effecten te voorkomen.
• De totale stikstofreductieopgave blijft ongewijzigd.

De conclusie van de brief:

Het kabinet zet stappen richting invoering van een ondergrens van 1 mol/ha/jaar. De wetenschappelijke onderbouwing is gereed; nu volgt juridisch advies van de Raad van State. De stikstofopgave als geheel blijft staan, maar de ondergrens moet schijnzekerheid in berekeningen verminderen en vergunningverlening voor kleinere projecten versoepelen.

** ik zal daar nog een aanvullend artikel over schrijven. Dit is nog veel te conservatief, ook krijgt RIVM te weinig tegengas er zin te weinig specialisten die met de juiste argumenten komen: “Petersen stelt dat causaliteit niet is aan te tonen voor bronnen met een depositie onder de 1 mol/ha/jaar, doordat die depositie niet meer meetbaar tot die bronnen te herleiden is. Het RIVM stelt echter dat deze causaliteit er wel degelijk is: dat je een kleine bijdrage niet kunt meten, betekent immers niet dat deze bron er niet is en de kans dat deze nieuwe bron voor meer depositie zorgt, is volgens het RIVM 100%. Omdat het model gevalideerd is en lineair werkt, kan het zowel grote als kleine bronnen goed berekenen en causaliteit aantonen tussen emissie en depositie. De uitkomst van deze berekening kent wel degelijk onzekerheden, maar het is wel altijd de meest waarschijnlijke uitkomst. Het RIVM stelt in zijn review echter wel dat de meetdetectielimiet inderdaad een mogelijk aanknopingspunt is voor een ondergrens.”