Zes jaar later en nog steeds blind: beleid nog steeds op modelruis, LML netwerk nog steeds te klein. En Aerius nog steeds ongeschikt voor vergunningen.

In 2019 lag het al op tafel: de onzekerheidsmarges van het stikstofrekenwerk lopen lokaal op tot tientallen procenten, soms richting 100%. In de technische zitting van de Tweede Kamer werd duidelijk erkend dat modellen wellicht bruikbaar zijn voor landelijke trends, maar niet voor fijnmazige vergunningbesluiten rond specifieke bedrijven en Natura 2000-percelen.

Toch doen we dat anno 2025 nog steeds.

Wat óók al zes jaar bekend was: het LML-ammoniaknetwerk is te schaars om lokale patronen betrouwbaar te vangen. Te weinig meetpunten, te ver weg van hotspots en bronnen, en daarmee onvoldoende gronding om op perceels- of dorpsniveau harde conclusies te trekken. Dat netwerk is sindsdien niet structureel opgeschaald naar wat het beleid wél vraagt.

Cruciaal detail uit die hoorzitting uit 2019 : op de expliciete vraag naar de lokale onnauwkeurigheid bleef een helder, kwantitatief antwoord uit. Het RIVM schoof naar “verschilberekeningen” (maatregel vóór/na) waar de relatieve fout kleiner zou zijn. Maar dat ontwijkt de kern: vergunningen en rechtszekerheid draaien lokaal om absolute niveaus en ruimtelijke verdeling — precies waar de grootste onzekerheid zit.

De essenti blijfte:

• We wisten het al zes jaar: lokaal sturen op AERIUS/OPS zonder dicht netwerk is pseudo-nauwkeurigheid. Maar zelfs de landelijke onzekerheid is groot: zeker tientallen procenten.
• Het LML voor NH₃ is nog steeds te klein voor het detailniveau waarop het beleid opereert. Zelfs met MAN erbij is de ‘calibratie’ zo slecht dat er mastfactoren worden gebruikt.
• Zonder forse uitbreiding van metingen (dichtheid, nabij bronnen, continue en onafhankelijke validatie) blijven we beleid maken op ruis, niet op data. Het is daarom schandalig dat we anno 2025 AERIUS calculator blijven gebruiken voor vergunningen!

Stop met schijnprecisie. Vergroot eerst het meetnet en werk met expliciete onzekerheidsbanden — dán pas regionaal rekenen. Aerius is ongeschikt wisten we dus zes jaar geleden dus al, daarna hebben we Cie Hordijk gehad : “Aerius is doelongeschikt voor vergunningen”, ook de professoren Erisman en de Vries erkennen dit nu, de rapporten van De Heij kwantificeren dit en recent kwam het vernietigende rapport van professor Ronald Meester (zie ook onderstaande podcast met de staatssecretaris Jean Rummenie en professor Ronald Meester). En tenslotte : ga aan natuurbeheer doen zoals Jean ook zegt.