Wat is een NB-vergunning?

Een Natuurbeschermingswetvergunning (NB-vergunning) is een vergunning die verplicht is voor activiteiten die invloed kunnen hebben op beschermde natuurgebieden (Natura 2000). Voor boeren is deze vergunning essentieel om te kunnen opereren, omdat agrarische bedrijven vaak bijdragen aan stikstofuitstoot die deze natuurgebieden kan belasten. De NB-vergunning wordt door de provincie afgegeven en is een middel om te zorgen dat economische activiteiten binnen milieuwetgeving blijven.

De vergunning reguleert onder andere:

Stikstofdepositie op nabijgelegen Natura 2000-gebieden.
Aanpassingen aan stallen en bedrijfsuitbreidingen.
Het gebruik van ammoniakrechten.

Hoe werkt het systeem in de praktijk?

Voorwaarden voor een NB-vergunning

Veehouders die na 7 december 2004 hun bedrijf hebben veranderd of uitgebreid, moeten aantonen dat hun stikstofuitstoot binnen de wettelijke normen valt. Daarbij wordt gekeken naar de maximale veebezetting in de referentiejaren 2012, 2013 en 2014. Zonder een actuele NB-vergunning is het bedrijf niet in overeenstemming met de wet, wat risico’s met zich meebrengt.

Proces

Aanvraag indienen: De veehouder moet bij de provincie een aanvraag indienen, waarin de stikstofdepositie van het bedrijf wordt berekend.
Beoordeling: De provincie beoordeelt of de stikstofuitstoot binnen de toegestane normen valt.
Vergunningverlening: Als de aanvraag voldoet, ontvangt de boer een NB-vergunning.

PAS en latente ruimte

Met de invoering van de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) wordt geregeld dat bedrijven zonder NB-vergunning alsnog een vergunning kunnen krijgen, mits ze voldoen aan de gestelde voorwaarden. Latente ruimte (vergunde capaciteit die niet wordt gebruikt) kan vervallen als de PAS in werking treedt, wat boeren stimuleert om tijdig een vergunning aan te vragen.

Voordelen van een NB-vergunning

Juridische zekerheid: Met een actuele NB-vergunning voldoet het bedrijf aan de wet en loopt het geen risico op sancties of bedrijfsstillegging.
Behoud van ammoniakrechten: Zonder vergunning kunnen aangekochte ammoniakrechten vervallen als nieuwe stikstofregels worden ingevoerd.
Bedrijfsuitbreiding: Een vergunning maakt uitbreidingen en moderniseringen legaal mogelijk.

Nadelen van het systeem

Complexiteit: Het aanvragen van een NB-vergunning is vaak ingewikkeld en vereist gespecialiseerde kennis. Veel boeren schakelen adviesbureaus in, wat kosten met zich meebrengt.
Langdurige procedures: Door de grote hoeveelheid aanvragen kampen provincies met achterstanden. Dit leidt tot onzekerheid bij veehouders.
Strikte regelgeving: De stikstofnormen zijn streng, waardoor sommige bedrijven niet in aanmerking komen voor een vergunning zonder ingrijpende aanpassingen.
Risico op verlies: Bedrijven die hun vergunning niet actualiseren, riskeren het verlies van latente ruimte of ammoniakrechten.

Regionale verschillen

In sommige provincies, zoals Zeeland, speelt het onderwerp nauwelijks vanwege het lage aantal agrarische bedrijven met stikstofuitstoot. In provincies als Gelderland, Brabant en Overijssel is de vraag naar NB-vergunningen echter hoog, met duizenden aanvragen per jaar. Dit verschil benadrukt de regionale impact van stikstofregels.

Conclusie

De NB-vergunning is een cruciaal instrument om natuurbehoud en agrarische activiteiten in balans te houden. Voor boeren biedt de vergunning juridische zekerheid en de mogelijkheid tot bedrijfsontwikkeling. Tegelijkertijd is het systeem complex, tijdrovend en streng, wat leidt tot frustratie en onzekerheid bij veel veehouders. Het blijft belangrijk dat boeren op tijd hun vergunningen regelen om toekomstige problemen te voorkomen, zeker met de komst van nieuwe regelgeving zoals de PAS.