De Stikstofuitstoot van de Nederlandse Luchtvaart: Een Overzicht van Alle Vliegvelden

De stikstofproblematiek in Nederland is een veelbesproken onderwerp, waarbij de nadruk vaak ligt op de landbouwsector. Echter, zoals eerder besproken in het artikel “De onderbelichte stikstofimpact van de luchtvaart: Schiphol en Lelystad Airport vergeleken”, draagt de luchtvaart aanzienlijk bij aan de stikstofdepositie in Nederland. In dit artikel analyseren we de stikstofuitstoot van de luchtvaartsector door te kijken naar het aantal vliegbewegingen (Landing and Take-Off, LTO) per luchthaven en de geschatte stikstofuitstoot per vliegveld.

Het Aantal Vliegbewegingen per Vliegveld in Nederland

De LTO-cyclus (Landing and Take-Off) omvat de vier fasen van start, klimmen, landen en taxiën op een luchthaven. Dit is de fase waarin de meeste NOₓ-uitstoot (stikstofoxiden) plaatsvindt. Hieronder volgt een overzicht van de grootste Nederlandse luchthavens en het geschatte aantal LTO’s per jaar.

Vliegveld	Aantal vliegbewegingen per jaar	Geschatte LTO’s per jaar
Schiphol Airport	~500.000	~250.000
Eindhoven Airport	~37.000	~18.500
Rotterdam The Hague	~18.000	~9.000
Maastricht Aachen	~10.000	~5.000
Groningen Airport Eelde	~6.000	~3.000
Lelystad Airport	– (Nog niet operationeel, beoogd: ~45.000)	~22.500 (beoogd)

Opmerking: Een vliegbeweging bestaat uit een start en een landing, daarom wordt het aantal LTO-cycli per vliegveld berekend als de helft van de vliegbewegingen.

Hoeveel Stikstof Stoten Nederlandse Vliegvelden Uit?

De totale stikstofuitstoot van een luchthaven wordt grotendeels bepaald door het aantal LTO-cycli. Volgens eerdere berekeningen stoot Schiphol in de LTO-fase 3,48 kiloton NOₓ per jaar uit bij ongeveer 250.000 LTO’s. Dit betekent dat we de stikstofuitstoot van andere vliegvelden kunnen schatten door een verhouding te maken met Schiphol.

Als we aannemen dat de NOₓ-uitstoot per LTO relatief constant is, kunnen we de volgende inschatting maken:

Vliegveld	Geschatte NOₓ-uitstoot (kiloton per jaar)
Schiphol Airport	3,48
Eindhoven Airport	0,26
Rotterdam The Hague	0,17
Maastricht Aachen	0,10
Groningen Airport Eelde	0,07
Lelystad Airport (beoogd)	0,31

Opmerking: De uitstoot per vliegveld is geschat op basis van de verhouding van het aantal LTO’s met die van Schiphol.

Totaaloverzicht Stikstofuitstoot van Alle Nederlandse Vliegvelden

Wanneer we de stikstofuitstoot van alle luchthavens bij elkaar optellen, komen we op een geschatte 4,39 kiloton NOₓ per jaar voor de LTO-fase alleen. Dit is een conservatieve schatting, aangezien uitstoot tijdens de cruise-fase (boven 3.000 voet) hierin niet is meegenomen. Eerdere studies, waaronder die van TU Delft, suggereren dat de totale stikstofuitstoot van de luchtvaartsector tussen 24 en 31 kiloton per jaar ligt, inclusief cruise-emissies.

Conclusie: Luchtvaart is een Significante Stikstofbron

Uit deze analyse blijkt dat Nederlandse luchthavens samen verantwoordelijk zijn voor ten minste 4,39 kiloton NOₓ per jaar, enkel gebaseerd op de LTO-fase. Schiphol blijft veruit de grootste uitstoter, maar ook andere vliegvelden zoals Eindhoven en Lelystad (indien geopend) dragen substantieel bij.

Vervolgvragen en Beleidsimplicaties

• De huidige stikstofregelgeving richt zich voornamelijk op landbouw en industrie. Moet de luchtvaartsector strikter gereguleerd worden op stikstofemissies?
• Hoe kan de stikstofuitstoot van de luchtvaart worden verlaagd? Zijn er mogelijkheden zoals elektrificatie van korte vluchten, schonere brandstoffen of efficiëntere vliegprocedures?
• Worden de NOₓ-emissies van vliegtuigen voldoende meegenomen in de stikstofmodellen? De 3.000-voet-grens en de 25 km-afkapgrens zorgen ervoor dat een groot deel van de emissies niet wordt toegerekend.

Dit artikel laat zien dat de luchtvaart, naast industrie en landbouw, een belangrijke factor is in de stikstofproblematiek. De discussie over stikstofbeleid zou daarom niet alleen boeren, maar ook luchthavens en luchtvaartmaatschappijen moeten omvatten.