De RAV-lijsten: Innovatie onder druk door beleid en interpretatie, een groot sector risico.

Achtergrond van de Omgevingswet en de RAV-lijsten

De Omgevingswet, waarvoor het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (I&W) het bevoegd gezag is, beoogt een integrale benadering van de regelgeving omtrent milieu en ruimtelijke ordening. Onder deze wet vallen ook huisvestingssystemen en aanvullende technieken voor de veehouderij, zoals vastgelegd in bijlage V en VI van de Omgevingsregeling. Deze indeling is gebaseerd op de Regeling Ammoniak en Veehouderij (RAV), een instrument dat in de volksmond nog steeds veel wordt gebruikt, ondanks de formele overgang naar de nieuwe regelgeving.

Wat is de RAV-lijst?

De RAV-lijst omvat alle emissiearme systemen voor de veehouderij, inclusief voorlopige en definitieve emissiefactoren. Deze lijst dient als referentie voor bedrijven die innovatieve technieken willen inzetten om ammoniakemissies te verminderen. Het beheer van de lijst ligt bij RVO-RAV, die fungeert als secretariaat en in samenwerking met de Technische Advies Poule (TAP) de aanvragen voor nieuwe systemen beoordeelt.

Wie beoordeelt innovatie zodat deze op de RAV-lijst gezet kan worden?

De TAP speelt een cruciale rol in het proces. Deze commissie beoordeelt proefstalresultaten, stelt voorlopige emissiefactoren vast en toetst meetrapporten voordat een systeem definitief op de lijst wordt geplaatst. Dit moet zorgen voor een objectieve en wetenschappelijk onderbouwde toelating van innovatieve technieken.

Kosten van een aanvraag

Het indienen van een aanvraag voor opname op de RAV-lijst is een kostbaar proces. Fabrikanten en ontwikkelaars moeten uitgebreide meettrajecten doorlopen volgens vastgestelde protocollen. De kosten voor een proefstalonderzoek kunnen in de honderdduizenden euro’s lopen, wat een aanzienlijke drempel vormt voor kleinere bedrijven en innovators in de sector.

Huidige situatie en risico’s

De huidige discussie rondom de RAV-lijst is verhit. De Raad van State (RvS) heeft vraagtekens gezet bij de effectiviteit van bepaalde emissiearme systemen, waardoor de emissiewaarden uit de lijst niet zonder meer kunnen worden toegepast in natuurvergunningen. Dit heeft ertoe geleid dat er een narratief is ontstaan waarin deze systemen als geheel onbetrouwbaar worden beschouwd. In plaats van de oorzaken van minder goed functionerende systemen te onderzoeken en ontwikkelaars te betrekken bij verbeteringen, wordt nu door RVO gewerkt aan het schrappen van meerdere systemen of het aanpassen van emissiewaarden. Dit heeft verregaande gevolgen voor veehouders die al in deze technologieën hebben geïnvesteerd.

Gevolgen voor de sector

Indien de lijst binnenkort wordt aangepast, zoals verwacht, zullen meerdere werkende systemen de prullenbak in worden verwezen, met als gevolg dat veehouders die hierop vertrouwen geen nieuwe vergunning kunnen verkrijgen. Dit kan leiden tot grote financiële verliezen en een stagnatie van innovatie in emissiereductie. Bovendien lijkt er een institutioneel belang te zijn bij instellingen zoals Wageningen University & Research (WUR), die invloed hebben op de besluitvorming en mogelijk belang hebben bij bepaalde technologische keuzes.

Conclusie t.a.v. RAV-lijst

De gang van zaken rondom de RAV-lijst roept vragen op over de rol van beleid en de impact op innovatie. In plaats van een rigide afkeuring van bestaande technieken zou er meer aandacht moeten zijn voor het verbeteren en correct implementeren van deze systemen. Alleen dan kan de sector op een wetenschappelijk verantwoorde manier blijven werken aan de reductie van ammoniakemissies zonder dat innovatieve oplossingen onterecht worden uitgesloten.