CowToilet reduceert stikstofemissie melkveestal met ruim 30% – Officieel erkend en praktisch toepasbaar.

Een jaar lang meten aan het CowToilet van Hanskamp Agrotech laat zien: het is mogelijk om op stalniveau forse reducties in stikstofemissie te realiseren. Onderzoek van Wageningen Livestock Research, uitgevoerd op de Dairy Campus in Leeuwarden, toont aan dat het CowToilet de totale stikstofverliezen uit een melkveestal met 38% verlaagt, waarvan de ammoniakemissie met 33% afneemt ten opzichte van een referentiestal zonder CowToilet.

Minder ureum = minder ammoniak

De kern van de innovatie is eenvoudig en effectief: het CowToilet vangt urine van de koeien op vóórdat deze in contact komt met mest op de vloer. Hierdoor krijgt het enzym urease – dat normaal gesproken ureum in ammoniak omzet – nauwelijks kans om zijn werk te doen. Doordat urine en mest gescheiden blijven, wordt een belangrijke bron van ammoniakemissie structureel aangepakt.

Volgens onderzoeker Herman de Boer is het vooral de ureumfractie in urine die verantwoordelijk is voor de stikstofverliezen in de melkveestal én vanaf het land. Door 35% van de urine op te vangen – gemiddeld zo’n 10 liter per koe per dag – wist men al bijna 40% van het stikstofverlies in de stal te voorkomen.

Nauwkeurige stikstofbalans

Tijdens het meetjaar werd voor zowel totaal stikstof als voor de afzonderlijke stikstofvormen (ammoniak, lachgas en stikstofgas) een volledige stikstofbalans opgesteld. Hieruit bleek dat:

• 4,1% van de stikstofuitscheiding verloren ging als ammoniak (6,8 kg NH₃ per koe per jaar),
• 0,14% als lachgas (N₂O),
• en 4,9% als niet-reactief stikstofgas (N₂), vermoedelijk door microbiële omzetting in de mestkelder.

Officieel erkend en praktisch toepasbaar

Het CowToilet is inmiddels erkend als emissiereducerende techniek met een ammoniakemissiefactor van slechts 6 kg per dierplaats per jaar. Ter vergelijking: een standaard melkveestal zonder maatregelen heeft een emissiefactor van 13 kg. Dat komt neer op een ammoniakreductie van 54%.

Oprichter Henk Hanskamp noemt de officiële erkenning “een belangrijke stap richting praktische emissiebeperking voor boeren.” Het CowToilet past volgens hem niet alleen binnen het beleid van kringlooplandbouw, maar verbetert ook het stalklimaat en het dierenwelzijn.

Urine als kunstmestvervanger?

Naast emissiebeperking biedt het CowToilet ook mogelijkheden voor het sluiten van de nutriëntenkringloop. In de nationale pilot Reinventing Circular Dairy Farming onderzoeken partijen als Hanskamp, WUR, LNV en het Nederlands Centrum Mestverwaarding hoe opgevangen koeienurine kan worden ingezet als kunstmestvervanger. Dit kan bijdragen aan minder mestafvoer en hogere circulariteit op het bedrijf.

Boeren die deelnemen aan de pilot kunnen op 16 april terecht bij een informatiemiddag over de werking en voordelen van het systeem.

Het CowToilet is een goed voorbeeld van hoe bronmaatregelen op boerderijniveau bijdragen aan een rationeel stikstofbeleid. Het combineert technische innovatie met praktische toepasbaarheid en biedt perspectief voor verduurzaming zonder generieke krimp van de veestapel.

Meer weten over de werking van het CowToilet of het volledige onderzoek nalezen? Bekijk het WUR-rapport hier.